Nikt tak trafnie i uniwersalnie nie pisze o feminizmie jak bell hooks. Książka „Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum” to obowiązkowa lektura dla wszystkich osób chcących głębiej zrozumieć feminizm i jego różnorodne wymiary, dostarczająca narzędzi do krytycznej analizy dominujących narracji w ruchach feministycznych. Hooks w swojej książce wprowadza i rozwija koncepcję, która opisuje, jak różne formy opresji, dyskryminacji i nierówności – takie jak rasizm, seksizm, homofobia, ableizm, klasizm i inne – wzajemnie na siebie oddziałują i tworzą złożone, wielowymiarowe doświadczenia jednostek i grup społecznych. Autorka, choć nie używa terminu intersekcjonalności zaproponowanego przez teoretyczkę feminizmu Kimberlé Crenshaw, w punkt pokazuje, jak różne formy opresji są ze sobą splecione i wzajemnie się wzmacniają, tworząc złożone systemy niesprawiedliwości społecznej, a których w pełni nie zrozumiemy, analizując te czynniki oddzielnie. Niezmiernie ważna i potrzebna według mnie jest odwaga w krytyce tradycyjnego feminizmu, którą hooks proponuje, (a który – mam wrażenie – ma się u nas wciąż bardzo dobrze) by przestać skupiać się głównie na doświadczeniach białych, zamożnych kobiet z klasy średniej, ignorując jednocześnie problemy kobiet z innych grup społecznych lub ze względu na ich pochodzenie etniczne. Bo musimy pamiętać, że doświadczenia kobiet są kształtowane nie tylko przez płeć, ale również przez rasę, klasę społeczną, seksualność i inne czynniki, które wpływają na ich pozycję w społeczeństwie. Dla mnie „Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum” jest bez wątpienia ogromną inspiracją w pogłębianiu bardziej inkluzywnych praktyk w swoich działaniach artystyczno-aktywistycznych. Polecam serdecznie!!!
Mo Tomaszewska
Muzeum HERstorii Sztuki 