„27 śmierci Toby’ego Obeda” jest opowieścią o Kanadzie, kiedyś i dziś, o trudnej historii tego kraju, o krzywdach wyrządzonych Pierwszym Narodom. O tym, jak dzisiejsza Kanada radzi sobie z grzechami przeszłości.
Ale nie tylko.
Jest także zbiorem pojedynczych historii i herstorii. Autorka chętnie oddaje głos swoim rdzennym bohaterom i bohaterkom, słucha opowiadań o katolickich szkołach z internatem, o wierzeniach i tradycjach Pierwszych Narodów, o przemocy i walce o przetrwanie, sprawiedliwość oraz godność.
Po tej lekturze na zmianę wiele we mnie myśli, pytań –
jak możemy, jako Europejczycy, tak wytrwale i śmiało sobie opowiadać, że „Kolumb odkrył Amerykę”? przedstawiać siebie w roli wybawicieli? wierzyć w to, że sprowadziliśmy cywilizację do „dzikusów”, zupełnie nie zastanawiając się, jakie były koszty procesu „cywilizowania” rdzennych? nie zadawać sobie pytań, czy zachowaliśmy się jak przystało na gości na cudzych terenach – z szacunkiem, pokorą i otwartością? ile tradycji, ilu ludzi zniszczyliśmy? jak długą, sięgającą kolejnych pokoleń nić traumy zapoczątkowaliśmy – i czemu do tej pory jej nie zakończyliśmy? jak wielu tych, którzy powinni wziąć odpowiedzialność, nawet nie zdobyło się na przeprosiny? czy na pewno to my powinniśmy być wówczas nauczycielami?
„robimy, co nam robiono”
– i pustki.
Potomkowie i potomkinie Pierwszych Narodów to ok. 4% ludności Kanady.
Rdzenne kobiety to ofiary aż 16% morderstw i 11% zaginięć w kraju.
(Klaudia Hajto, @klaudiahajto)
Muzeum HERstorii Sztuki 