Marzec 2011 roku. Na ulice Damaszku wychodzą tłumy protestujących; wśród nich syryjska dziennikarka. Pokojowe demonstracje brutalnie tłumione przez rząd szybko przeradzają się w regularną wojnę domową, która potrwa kolejne kilkanaście lat. Samar Yazbek, poszukiwana przez wywiad wojskowy, wyjeżdża do Francji w lipcu 2011 roku.
Ale w głowie ciągle ma dom.
„Przeprawa. Moja podróż do pękniętego serca Syrii” to relacja pisarki z trzech podróży do ojczyzny z lat 2012-2013. Samar Yazbek oddaje głos osobom mieszkającym w Syrii, działającym aktywistycznie, walczącym na froncie, edukującym, dokumentującym zbrodnie; zwykłym i niezwykłym ludziom. Pokazuje ich przerażającą codzienność, zawiłość samego konfliktu, ale także cywilizacyjne i kulturowe straty całego świata.
„Przeprawa…” to opowieść o tym, jak człowiek przyzwyczaja się do bombardowań i próbuje normalnie żyć w ekstremalnych warunkach. O religijnych fundamentalistach i męskiej dominacji. O dzieciach, które rodzą się w czasie wojny i tych, które umierają na ulicy. O nadziei i patriotach niezłomnie próbujących odzyskać swój kraj.
„Strumień życia zderzał się tutaj ze śmiercią. Trudno je było od siebie odróżnić, odkąd znalazły się tak blisko siebie, w tej wezbranej rzece ludzi, którzy szli, ledwo powłócząc nogami. Uciekali przed bombami, a na wygnaniu czekała ich nędza i bezdomność. W przeciwną stronę zmierzał inny tłum: bojownicy idący na spotkanie ze śmiercią, tym ich mostem wiodącym do wieczności w rzekomym raju. Ludzie handlujący bronią, ludzie handlujący ludźmi, ludzie dźwigający broń, ludzie dźwigający ludzi… Ich drogi przecinały się w tym miejscu.”
Książkę wzbogaca wstęp napisany przez Piotra Balcerowicza, który wyczerpująco nakreśla genezę, tło międzynarodowe i rozwój wojny w Syrii.
Klaudia Hajto
Muzeum HERstorii Sztuki 