Halina Skibniewska była architektką, profesorką i pierwszą wicemarszałkiną sejmu w Polsce. Jako wybitna projektantka wprowadzała prekursorskie rozwiązania w budownictwie dla osób z niepełnosprawnościami, była autorką pierwszych szkół środowiskowych. Z jej dzieła możemy korzystać do dziś – powstałe według jej projektu Osiedle Sady Żoliborskie nadal tworzy silną, zintegrowaną społeczność lokalną.
100 lat Halina Skibniewska!
W zeszłym roku obchodziliśmy 100-lecie jej urodzin.
Była:
- architektką
- wicemarszałkinią sejmu
- profesorką Politechniki Warszawskiej
- projektantką w Biurze Odbudowy Warszawy
- projektantką w Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej
- członkinią komitetu Polskiej Akademii Nauk, Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i Polskiej Rady Architektów
- członkinią Rady Pomocy Żydom “Żegota”
- członkinią “Solidarności”
- Laureatką Honorowej Nagrody SARP 1978.
Wszystkie projekty Skibniewskiej były innowacyjne
Najsłynniejszą realizacją architektki jest bez wątpienia Osiedle Sady Żoliborskie w Warszawie – wybudowane wbrew wszechobecnej ówcześnie technologii “wielkiej płyty”, z materiałów lokalnych i z zachowaniem istniejącej zieleni. Niskie budynki na planie kwadratów wkomponowane zostały swobodnie w otaczającą zieleń – głównie drzewa owocowe, które tworzą niesamowity klimat zwłaszcza wiosną i jesienią.
Projekt w krajobrazie, krajobraz w projekcie
Osiedle Szwoleżerów to z kolei realizacja na warszawskim Śródmieściu. Przestrzenie wspólne zostały skomponowane wokół kamiennych waz, betonowego labiryntu i zieleni.
Krajobraz był nieodłącznym elementem jej projektów i nie sposób nie wspomnieć tu niezwykle utalentowanej architektki krajobrazu, z którą współpracowała – Aliny Scholtz.
Innowacyjność w projektach Skibniewskiej polegała również na społecznym podejściu do projektowania. Była autorką m.in pierwszych szkół środowiskowych w Polsce (pomyślanych jako centra dla lokalnej społeczności) i mieszkań dla osób z niepełnosprawnościami. Pierwsze z nich powstało na Osiedlu Sady Żoliborskie.
Zasłynęła z… ochrony drzewka morwowego
Wierzyła że architektura to „znajdowanie człowiekowi miejsca w przyrodzie” co miało odzwierciedlenie w jej projektach. Zmieniała założenia nawet w trakcie realizacji, aby zachować jak najwięcej istniejących drzew. Tak było w przypadku drzewka morwy na Osiedlu Sady Żoliborskie, gdzie już w trakcie budowy Skibniewska zdecydowała o przesunięciu schodów wejściowych do mieszkania po to tylko, żeby drzewko przetrwało.
Człowiek w centrum
Do każdego z projektów podchodziła interdyscyplinarnie, na pierwszym miejscu stawiając przyszłych użytkowników. Tworzyła eksperymentalne place zabaw, inteligentne systemy meblościanek, stosowała materiały lokalne. Wykorzystała m.in. produkowaną w Warszawie cegłę żerańską, którą do dziś można podziwiać w udanej termomodernizacji na Sadach Żoliborskich. Nadal aktualna jest jej myśl: “Człowiek, żyjąc w zindywidualizowanym otoczeniu, identyfikuje się z nim łatwiej, jest do niego przywiązany, lubi je, dba o nie”. Warto pamiętać o Halinie Skibniewkiej myśląc o “mieście piętnastominutowym” i innych współczesnych koncepcjach planowania przestrzennego naszych wspólnych miast. (Anna Kotowska, www.ulicedlakobiet.org)
Muzeum HERstorii Sztuki 